खोटाङ फागुन–२३, खोटाङस्थित दिक्तेल रुपाकोट मझुवागढी नगरपालिकाले करिब तीन करोड लागतमा निर्माण गरेको ‘दिक्तेल कम्पोष्ट प्लान्ट तथा नमूना कृषि स्रोत केन्द्र’ उपयोग विहीन भएको छ । कम्पोष्ट प्लान्टबाट उत्पादित प्राङ्गारिक मलको उत्पादकत्वप्रति किसानको विश्वास नहुँदा र बजार मूल्य पनि बढी भएका कारण कम्पोष्ट प्लान्ट तथा नमूना कृषि स्रोत केन्द्र उपयोगविहीन भएको हो ।
नेपाल सरकार, अर्थमन्त्रालयको विशेष अनुदान एवम् प्रदेश सरकारको दुई करोड ७० लाख लागतमा निर्माण गरिएको कम्पोष्ट प्लान्टबाट उत्पादित प्राङ्गारिक मलको मूल्य प्रतिबोरा ५ सय निर्धारण गरिएको थियो ।
कम्पोष्ट प्लान्टबाट उत्पादित मल गोठको भन्दा मलिलो भएपनि महत्व बुझाउन नसक्दा किसानले बेवास्ता गरेको दिक्तेल रुपाकोट मझुवागढी नगरपालिका–२ सोल्माका अगुवा कृषक गंगा विश्वकर्माले बताउनुभयो ।
उद्घाटन अघि र केही समयपछिसम्म सामान्य मात्रामा प्राङ्गारिक मल उत्पादन हुँदै आएको कम्पोष्ट प्लान्टमा दुइ वर्षदेखि उत्पादन ठप्प छ । नगरपालिकाले उचित व्यवस्थापन गर्न नसक्दा कम्पोष्ट तथा वायोग्याँस प्लान्टबाट नियमित प्राङ्गारिक मल उत्पादन नभएको स्थानीयको आरोप छ ।कम्पोष्ट प्लान्टबाट उत्पादित प्राङ्गारिक मललाई किसानले आफ्नो गोठको मल सरह ठानेकाले नियमित उत्पादन गर्न नसकिएको नगरपालिकाले जनाएको छ ।
नेपाल सरकारको विशेष अनुदान स्वरुप प्राप्त भएको रु तीन करोड ३२ लाखमध्ये कम्पोष्ट प्लान्ट र वायोग्याँस प्लान्ट निर्माणमा एक करोड ८५ लाख खर्च भएको छ ।
यस्तै, कम्पोष्ट प्लान्ट र वायोग्याँस प्लान्टको काममा प्रदेश सरकारको सशर्त अनुदान ५० लाख र नगरपालिकाको आन्तरिक स्रोतबाट ३५ लाख खर्च भएको जनाइएको छ । राज्यकोषको यति धेरै रकम खर्च भएको कम्पोष्ट मल तथा वायोग्याँस उद्योग उपयोग विहीन भएपछि नगरपालिकाको आलोचना भएको छ ।
कम्पोष्ट प्लान्ट र वायोग्याँस प्लान्टसँगै अघिल्लो कार्यकालमा नगरभित्र निर्माण गरिएका दर्जन बढी भौतिक संरचना उपयोग विहीन भेटिएको नगर उपप्रमुख एवम् न्यायिक समितिका संयोजक विशन राईले बताउनुभयो ।।